Detektory ruchu - podział, funkcje i zastosowanie

Czujniki ruchu są jednym z podstawowych elementów w niemal każdym systemie ochrony. Urządzenia te stały się na tyle powszechne, że stosuje się je także przy mniej „odpowiedzialnych” zadaniach, np. do zapalania światła w pomieszczeniach. Jednak niezależnie od tego detektory ruchu wciąż przede wszystkim skutecznie chronią posesje prywatne, siedziby firm przestrzenie publiczne. W poniższym artykule omawiamy różne rodzaje detektorów ruchu, ich mocne i słabe strony, a także możliwości zastosowania w systemach ochrony. Zapraszamy!

Jak działają czujniki ruchu?

Wszystkie czujniki ruchu pozwalają na wykrycie obecności intruzów, lecz wykorzystują przy tym różnorodne zjawiska fizyczne. Warto także pamiętać o tym, że nawet najbardziej czuły i zaawansowany czujnik nie zda się na wiele, jeśli nie zostanie zintegrowany z całym systemem ochrony. W tym przypadku rdzeniem powinna być centrala alarmowa, która po aktywacji czujnika automatycznie dokona odpowiedniej akcji – uruchomienia alarmu, wezwania odpowiednich służb czy poinformowania pracowników ochrony.

Różne rodzaje czujników ruchu mogą wyróżniać się inną czułością, zasięgiem, wrażliwością na ruch szybki czy opóźnieniami w działaniu. Nowe generacje tych urządzeń mogą być też wyposażone w dodatkowe systemy, które w jeszcze większym stopniu zwiększą skuteczność detekcji. Przykładem są specjalne algorytmy, dzięki którym czujnik ruchu jest w stanie ignorować poruszające się po posesji zwierzęta domowe, tym samym zmniejszając liczbę fałszywych alarmów.

Podział detektorów ruchu i ich zastosowanie

Podstawowy podział czujników ruchu to ten ze względu na sposób ich działania. Pod tym względem wyróżniamy czujniki:

aktywne – zgodnie z nazwą emitują one aktywnie pewien rodzaj fal o ściśle określonej częstotliwości i amplitudzie. Taka fala, odbijając się od ruchomego obiektu, zmienia swoje parametry i po powrocie do czujnika informuje o naruszeniu przestrzeni w swoim zasięgu;
pasywne – nie emitują fal, lecz zbierają dane z otoczenia – np. promieniowanie podczerwone, czyli ciepło (czujnik PIR) emitowane przez ludzi czy zwierzęta. W ten sposób unika się fałszywych alarmów powodowanych przez wiatr czy inne obiekty przypadkowo dostające się w zasięg czujnika.

Znając powyższe rozróżnienie, warto wyróżnić także konkretne, najczęściej stosowane technologie:

Detektory aktywne	Działanie	Zalety	Wady
Czujnik ultradźwiękowy	Detektor ultradźwiękowy wysyła falę mechaniczną w postaci dźwięków o dużej częstotliwości (na tej samej zasadzie działa echolokacja nietoperzy) i przetwarza sposób ich odbicia od przeszkód.	● Bardzo rzadkie fałszywe alarmy. ● Regulacja czułości. ● Niski pobór energii.	● Niska dokładność wykrywania niewielkich obiektów.
Czujnik mikrofalowy	Wysyła fale elektromagnetyczne pod postacią mikrofal i analizuje sposób ich odbicia od przeszkód.	● Duża czułość. ● Odporność na zmiany temperatury. ● Detekcja obiektów poruszających się pod różnymi kątami. ● Możliwość wykrywania ruchu nawet przez cienie ściany.	● Sporadyczne fałszywe alarmy. ● Powierzchnie metalowe i niektóre urządzenia elektryczne zakłócają pracę czujnika.
Czujnik laserowy	Wysyła wiązkę promieniowania elektromagnetycznego w zakresie światła widzialnego, ultrafiolecie albo podczerwieni. Następnie po odbiciu od przeszkody mierzy opóźnienie, z jakim wiązka wraca do czujnika.	● Detektor laserowy pozwala na wykrywanie ruchu na bardzo ograniczonych przestrzeniach, co przydaje się także np. przy automatycznych włącznikach światła.	● Niewielki obszar detekcji.
Detektory pasywne	Działanie	Zalety	Wady
Czujnik PIR	Wykrywa ciepło promieniujące z różnych obiektów – przede wszystkim z ludzi i zwierząt.	● Wysoka skuteczność detekcji w przypadku ludzi. ● Niski pobór energii.	● Dość częste fałszywe alarmy.

Trzeba zaznaczyć, że niektóre zaawansowane czujniki (tzw. dualne) mogą łączyć w sobie dwie technologie, znacznie zwiększając efektywność takiego urządzenia. Mowa na przykład o stosowanych w ASCO Security czujnikach PIR+MW łączących klasyczny detektor PIR i detektor mikrofalowy, co pozwala wykorzystać atuty obu rodzajów czujników, niwelując jednocześnie występowanie fałszywych alarmów. W przypadku niektórych modeli takich czujników istnieje dodatkowo opcja detekcji zmierzchu, co pozwala na sterowanie roletami lub oświetleniem domu.

Zastosowanie czujników ruchu i obecności w ochronie

Trudno wyobrazić sobie odpowiednio zabezpieczoną posesję bez czujnika ruchu. Sam detektor ruchu jednak nie wystarczy. Po pierwsze potrzebne jest stworzenie systemu ochrony, dzięki któremu czujnik będzie w stanie spełniać swoje zadanie. Po drugie konieczny jest profesjonalny montaż czujników (urządzenie zamontowane np. zbyt nisko nie będzie prawidłowo rejestrowało danych z otoczenia), nadzór nad nimi oraz regularna konserwacja.

Wywołany przez czujniki ruchu alarm musi spotkać się z odpowiednią reakcją. W tym celu warto skorzystać z indywidualnej konifguracji systemów alarmowych SSWiN, w ramach której zastosowane są detektory odpowiednie do chronionej powierzchni. Systemy alarmowe komponowane przez ASCO Security są w pełni spersonalizowane z uwzględnieniem wymagań danej posesji, jak i Klienta. W ten sposób można stworzyć w pełni efektywny program ochrony z wykorzystaniem detektorów ruchu oraz innych podzespołów wchodzących w skład systemów alarmowych.